De bovengenoemde betrokken partijen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de kwaliteitsstandaard. Deze wordt door hen elke drie
66 KB – 11 Pages
PAGE – 1 ============
Richtlijn Overdracht van medicatiegegeve ns in de keten, versie 28 november 2019 1 Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de keten Herziening 2018/2019 Versie : 28 november 2019 Opgesteld door: ActiZ Associatie van ketenapotheken Federatie Medisch Specialisten Federatie van Nederlandse Trombos e die n sten GGD GHOR Nederland GGZ Nederlan d InEen Koepel Artsen Maatschappij en Gezondheid Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde Nederlandse A poth ekers Coöperatie N ederlandse Federatie van Universitair Medische Centra Nederlands Huisartsen Genootschap Nederlandse Vereniging van Artsen voo r Verstandel ijk Gehandicapten Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen Nederlandse Vereniging van Ziekenh uisa pothekers Patiënte nfederatie Nederland Verenso Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland Zorgverz eker a ars Nederla nd Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft de totstandkoming van de herzie ning gef inancierd.
PAGE – 2 ============
Richtlijn Overdracht van medicatiegegeve ns in de keten, versie 28 november 2019 2 Aanleiding De Inspectie voor de G ezondheidszorg en Jeugd en het Ministerie van VWS hebben in 2005 het initiatief genomen om de kenni sorg a nisaties, b eroepsgroepen, branche – en koepelorganisaties in de zorg uit te nodigen om mee te wer ken aan het opstellen v an een r ichtlijn voor veilige overdracht van medicatiegegevens. Onderzoeken w e zen uit dat er in de praktijk te veel fouten optr eden. Hoe w el er al ve rschillende (veld)normen zijn voor het organiseren van goede, veilige en kwalitatieve far maceutische zorg , c onstateerde men dat de overdracht van medicatiegegevens daarin nog onvoldoende is opgenomen . In 2008 is de eerste versie van de rich tlij n O verdrach t van medicatiegegevens in de keten vastgesteld. In 201 5 is een nadere toelichting o pges teld, omdat de real isatie van randvoorwaarden uitbleef. Vervolgens is in 2015 een herzieningstraject gestart. Dit heeft in 2017 geresulteerd in ee n lei draa d , die als b asis dien de voor de onderhavige herziene versie van de richtlijn cati egegevens in de ket . Deze richtlijn zal als kwaliteitsstandaard 1 Medicatieoverdracht opgenomen worden in het R egister van het Zorginstituut Ne derla nd. D it onderstr eept het belang van de overdracht van medicatiegegevens in de keten tussen zorgverlen ers en met de patiënt v oor veilige zorg. Bij d patiënten versi e, e e n implemen t a tieplan en een meetinstrument . Betrokken partijen De richtlijn is opgesteld door v erte genwoordigers van z orgaanbieders, zorgverzekeraars en patiëntenorganisatie : ActiZ Associatie van Ketenapotheken Federatie Medisch Specialisten F edera tie v an Nederlan dse Trombosediensten GGD GHOR Nederland GGZ Nederland InEen Koepel Artsen Maatschappij en Gezondheid Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevo rdering der Geneesk unst Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der T andh e elkunde Nederlandse Apothekers Coöperatie Nederlandse Federatie van Universitair Medische Cent ra Nederlands Huisarts en Genootschap Nederlandse Vere nigin g va n Artsen voo r Verstandelijk Gehandicapten Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers Patiëntenfederatie Nederland Verenso Vereniging Gehandica pten zorg Nederland Ver pleegkundigen en Verzorgenden Ne derla nd Z orgverzeker aars Nederland Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft de totstandkoming van de herziening gefinancierd . Beheer en onderhoud van de richtlijn: De bovengenoemde bet rokken partijen zij n gezamenlijk verantwoordelijk v oor h et b e heer en ond erhoud van de kwaliteitsstandaard . Dez e wordt door hen elke drie jaar inhoudelijk getoetst en indien nodig herzien. Afwijken van de richtlijn Voorschrijvers, apothekers en toedien ers dienen zich altijd af te vragen of een richtlijn pa ssend is v oor het lev eren van goede zorg in een specifieke situatie en passend bij de wensen van de individuele patiënt. A ls op basis van goede argumenten wordt ingeschat dat de richtlijn mogelijk niet pas send is voor het le veren van goede zorg, schadelij k is voor de patië nt of de relatie met de betreffende patiënt, kan er beargumenteerd van worden afgeweken. Het belang van de patiënt dient daarbij voorop te staan Het is goede praktijk om in die gevalle n da n niet alleen de af wijkende handelwijze, maar ook de reden daar voor vast te leggen in het patiëntendossier. 1 Zie zorginzicht .n l
PAGE – 3 ============
Richtlijn Overdracht van medicatiegegeve ns in de keten, versie 28 november 2019 3 RICHTLIJN OVERD RACHT VAN MEDICATIEGEGEVENS IN DE KETEN Doel H et overdragen van medicatiegegevens in het netwerk van de patiënt, zoda t voorschrijvers, apotheker s, en toedi eners op het mom e nt van v oorschrijven, ter hand stellen en toedienen binnen de keten continuïteit van zorg kunnen leveren en een verantwoorde risico – inschatting kunnen maken ten behoeve van veilige medische en farm aceu tische zorg . Positionerin g en toepas sings gebied De richt lijn is van toep a ssing op elke situatie waarin medicatie wordt voorgeschreven, gewijzigd of gestop t en op elke situatie waarin farmaceutische zorg wordt verleend en medicatie ter hand wordt gest eld of toegediend . Wet – en re gelgeving D e r ichtlijn is opges teld binnen de g e ldende w et – en regelgeving (zie bronnenoverzicht) . D e volgende onderdelen zijn es sentieel: 1. De patiënt /cli ë nt kan een ( wettelijk ) vertegenwoordiger 2 hebben die hem of haar verte genw oordigt . In de richtlijn ge ldt dus waar patiënt staat ‘de patiënt /cli ë nt of dien s ( wettelijk ) vertegenwoordiger’. 2. Er is uitdrukkelijke toestemming van de patiënt vereist 3 voor het elektronis ch 4 ter beschikking stellen van med i catiegeg evens door zorgaan bie d ers aan zorg aanbieders . 3. H et actief informeren (verstrekken, toesturen) van personen die rechtstreeks bij d e uitvoering van de behandelovereenkomst zijn betrokken (dus oo k de ver vanger), mag op grond van de WGBO. Dit geldt voor personen binnen en buiten de o r ga nisatie van de zorgaanb ieder . 4. Voor niet elektronische gegevens uitwisseling is geen toestemming vereis t voo r het beschikbaar stellen van medicatiege g evens aa n zorgverleners die rechtstreeks bij de uitvoering van de behandelingsovereenkomst betrokken zij n 5. De zorgaanbieder is syste matisch en aantoonbaar bezig met het ve rbeteren van de pa tiënt vei ligheid rond om de overdracht van de medicatiegegevens en heeft de verantwoordelijkheden en bevoegdheden hieromtrent goed vastgelegd 5 . Ve rantwoordelijkheden bij de o verdracht van medicatiegeg evens Hieronder zijn de verantwoordelij kheden en taken va n de ver schillende b etrokkenen bij de overdracht van medicatiegegevens beschreven. Verantwoordelijk zijn betekent dat de genoemde betrokkene ze lf voldoet aan het gestel de, o f het zorgverlening s proces zodanig organiseert dat voldaan wordt aan het gesteld e. Algeme en: 1. D e gegev ens uit de basisset medicatiegegevens 6 zijn aanwezig bij elke voorschrijver en apotheker van de patiënt op moment van het ver lenen van zorg . De voor toe d iening benodigde gegevens uit de basisset medicatiegegevens zijn op moment van h et verlenen van zorg aa nwezig bij de toediener. 2. De gegevens uit de basisset medicatiegegevens word en zo snel als vereist is voor de continuïteit van zorg, maar uiterlijk b inne n 24 uur na het verlenen va n zorg , overgedragen aan andere zorgver lener s . 3. Voorschr ijv ers en a pothekers re gistreren de gegevens uit de basisset medicatiegegevens in hun informatiesysteem en dragen de door hun geïnitieerde wijzig ing en in de basisset medi cati eg egevens elektronisch over . 4. De basisset medicatiegegevens 7 is ten behoeve van el ekt ronische registratie en uitwisseling uitgewerkt in de bij deze kwaliteitstandaard behorende Set Informatiestandaard Medicatieoverdracht . 5. P atiënten die geen toestemming gev en voor het overdragen van medicatiegegevens worden door de voo rschrijver of apotheker geïnformeerd over de consequenties hiervan. 2 Zi e in begri ppen lijst 3 Op basis van de WGBO en/of de Algemene Verordening Gegevensb e scherm ing 4 Op basis van de WA B w p z . 5 Op basis van WKKGZ 6 Zie in be grippenlij et medicatiegegev 7 NB. De in de basisset genoe mde a anvullende gegev ens (zoals bijv. gezondheidsvaardigheden) zijn (nog) geen on derdeel van de Set Informatie sta nd aa rd Medicatieoverdracht . De ze set wor d t doorontwikkeld.
PAGE – 4 ============
Richtlijn Overdracht van medicatiegegeve ns in de keten, versie 28 november 2019 4 6. De patiënt is na el k con tact met een voo rschrijv er of apo theker geïnformeerd over de (gewijzigde) medicatie 8 . 7. Ind ien ele k tronische uitwisseling van het ene informatiesyste em 9 naar het andere informatiesysteem het overdragen va n informatie zoals vastgelegd in de ze richt lijn (nog) niet (volledig) ondersteun t , heeft de voorschrijver, apotheker of to ediene r een inspan nin gsverpl i chting om medicatiegegevens op te vragen bij de voorschrijver, apotheker of toediener waarbij de patiënt re eds bekend was. Deze laatsten hebben de p licht de medicatiegegevens toe te sturen zo snel als nodig is voor de continuït eit va n zorg. Hier toe w orden regionaal of lokaal afspraken gemaakt hoe de wijzigingen in medicatiegegevens gedeeld kunnen worden tusse n voorschrijvers, apothekers en toedieners en op welke wijze de patiënt hierin zelf een rol kan spelen . Hierbij is specifi ek aan dacht voor o nts lag uit een zieke nhuis of instelling e n voor zorg in de avond, nacht, weekend en feestdagen. 8. Bij kwetsbare pa tiënte n, patiënten die ter zake wils on bekwaam 10 z ijn en bij patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden wor dt er een extra inspanning van de voorschrijve r of apot heker verwacht om de j uiste medicatie gegevens te vergaren. 9. De patiënt, die niet permanent i s opgenomen in een instelling, kan een ap otheek aanwijzen die het eerste aanspreekpunt vormt voor zorgverleners voor far maceut ische zorg. Patiënt 1. D e pati ënt z al zorgverleners naar best e w eten de informatie geven die redelijkerwijs voor het uitvoeren van de behandeli ngsove reenkomst no dig is . D it houdt in, dat de patiënt zorgverleners juist informeert en ervaringen met gebruik en bijwerkingen van alle gebrui k te (zelfzorg) medicatie uit eig e n beweging aangeeft . 2. De patiënt heeft recht op inzage in en recht op een kopi e van zijn medicat ie g egevens 11 . 3. De pat iënt geeft aan elke z orgaanbieder aan of hij toestemming verleent voor het beschikbaar stellen van zijn me di ca tiegegevens aan voorschrijv er s, apothekers en toediener s die niet bij de uitvoering van de behandelovereenk omst zijn betrokke n. 4. De pat iënt geeft aan elke zorgaanbieder door wie zijn huisarts is, de apotheek waar hij doorgaans komt en indien van toepas si ng de trombosedienst , instell ing waar de patiënt woont of thuiszorgorganisatie waar hij zorg krij gt. 5. Indien de pati ënt g een toestemming geeft voor het overdragen van zijn medicatiegegevens , is hij zelf verantwoordelijk voor het o p an de re wijze geven van de betreffende informatie over zijn g ezondheidstoestand die relevant is voo r de zorgverlening . Verantwoordelij khed en zo rga anbieder/zorgverlener 1. De zorgaanbieder is verantwoordelijk voor het leveren van goede zorg . 2. De zorgaanbieder zorgt, rekening hou dend met de huid ige beschikbare (technische) mogelijkhe den en randvoorwa arden, voor een infor mat iesys tee m waarin de basisset medicatiegegevens kan worden geregistreerd en elektronisch kan worden uitgewisseld met and er e informatiesystemen . 3. Z o lang elektron isch e uitwisseling van het e ne infor matiesyste em naar h et andere informatiesysteem het overdr agen van de basisset medicatiegegevens conform de info rm atiestanda ard (nog) niet (volledig) ondersteun t werken zorgaanbieders en zo rgverleners met de wel beschikba re ge gevens . 4. De zorgaanbieder registreert op aangeven v an de patiënt wie de betrokken vaste z org aanbieders van de patiënt zij n; de huisarts , de apotheek waar de patiënt doorgaans k o mt , de trombosedienst of thui sz orgorganisatie waar de patiënt zorg krijgt . 5. De zorgaanbieder faciliteert en borgt de benodig de processen en randvoorwaarden binnen haar o rganisatie die nodig zij n voo r h et voldoen aan deze richtlijn. 6. Indien d e zorgaanbiede r het medicatiebeheer overnee mt van de patiënt is de zorgaanbieder verantw oordelijk voor het maken van af spra ken met de apot heker over het verkrijgen van de voor toedien ing benodigde medicatieg egeve ns. 8 Bepaling in kader WGB O 9 Zie in be gripp 10 Zie in begrippenli jst terzake wilsonbekwaam 11 Zie AVG
PAGE – 5 ============
Richtlijn Overdracht van medicatiegegeve ns in de keten, versie 28 november 2019 5 7. O ok i ndien de zorgaanbieder een ziekenh uis of andere instelling is en een patiënt met ont slag laat gaan op vrijdagmiddag of ANW – uren zorgt de zorgaanbieder er voor dat een zorgverlen er de medicatiegegevens tijdig ov erdra agt die nodig zijn voor de continuïteit van de zorg , zoals de toedieninforma tie voor de to ediener. 8. Elke zorgaanbieder maakt in de keten afspraken hoe de richtlijn l okaal, regionaal of binnen de b etreffende organisaties wordt toegepast , waarbij specifi eke a andacht is voor zor g in de avond, nacht en weekend ( ANW uren) . Deze afsprake n worden vastg elegd in bindende kwaliteitsafsp rak en. Dit protocol wordt geborgd in het v eiligheidsmanagementsysteem of het kwaliteitssysteem van elke betrokken zorgaanbieder. Ve rantwoordelijkheden voor sch rijver 1. De voorschrijver heeft een professionele ve rantwoordelijk heid voor het maken van een risi co – inschatting 12 voordat hij voorschrijft . Afhankelijk van de uitkomsten v an de risico – inschatti ng beslist de voorschrijver in we lke m ate verificatie 13 va n d e bas isset medicatiegegevens met de patiënt noodzakelij k is . a. Bij opn ame in h et ziekenhuis of een and ere instelling en bij ontslag van patiënte n die langer dan 24 uur in de i nstelling opgenomen zijn geweest is altijd een verificatie van de bas i sset medicatiegegevens met de pat iënt noodzakelijk. Hier kan onde rb ouwd van afgew eken worden op basis van risico – ins chatting. b. Extramuraal, o p de poliklinie k en bij dagopname is verifi cat ie van de basisset medicatiegegeven s met de pat iënt afhankelijk van d e risico – inschatting op dat moment . 2. D e voorschrijver kan de apothe ker vragen zor g te dragen voor verificatie bij op name en o n tslag van de basisset mediati egegevens met de patiënt. De vo orsch rijver blijft uiteindelijk ein dve rantwoordelijk. 3. Te allen tijde geldt da t het de professionele verantwoordelijkheid van de voorschr ijver is om in spoedeisende situaties geneesmi dde len voor te schrijven , ook al is een ba sisset medicatie ge gevens niet ( volledig ) aanwezig. 4. Ind ien elektronisch e uitwisseling van het e ne infor matiesyste em naar het andere informatiesysteem het ove rdragen van in formatie zoals vastgelegd in dez e r ichtlijn (nog) niet (volledig) ondersteun t , maakt de voorschrijve r een inschatti ng van d e voor de continu ïteit van de zor g relevante medica tiegeg eve ns (z oals het starten, stoppen, wijzigen van medicatie en n ieuwe geneesmi ddelovergevoeligheden ) en draagt de ze op andere wijze over , passend binnen de lokale / regionale afs pr aken : a. Na con sult in een poliklinische setting aan ten minste de huisarts of de specialist ouderengeneeskunde of de arts verstandelijk gehand icapten de apo t heek waar de patiënt doorgaans kom t en de trombosedienst (indien van toepassing) . D eze overdracht d ient plaats te vinden zo snel als vere ist is voor de c ontinuïteit van zo rg . b. Na een dagbehandeling aan tenminste de huisarts of de specialist o uderengeneesku nde of de arts verstandelijk geh and icapten , de apotheek waar de patiënt door gaans ko mt en de trombo sedienst (indien van toepassing) . Deze overdracht dien t plaats te vinden zo sn el als vereist is voor de continuïteit van zorg. c. Na ontslag uit e en kli nische s etting aan tenminste de huisarts of de specialist ouderengeneeskunde of de arts ver standelijk geha nd icapten , de ap othee k waar de patiënt doorgaans kom t, de trombosedienst (indi en van toepassing) en de toediener (indien van toepassing) . Deze o verdracht dien t plaats te vinden zo snel als n odi g is voor de continuïteit van zo rg, maar zeker b innen 24 uur . d. B ij een ov erplaat sing van p atiënten tussen instellingen vindt d eze overdracht plaats aa n de voorschrijver die de zorg overneemt , voordat de patië nt arriveert . e. In s poedeisende situaties na con sul t in het ziekenhuis of inste lling aan d e huisart s of de spec ialist ouderengen ee skunde of de arts verstandelijk ge hand icapten van de patië nt , de apotheker waar de patiënt doorgaans komt e n de trombosedienst ( indien van toe passing). Deze overdracht dient pla ats te vinden zo snel als nodig is voor de conti nuïteit van zorg , maar zeker bi nnen 24 uur . f. In spoedei sende si tu aties na consult/waarnem ing in de eerste lijn aan de huisarts of de specialist ouderengeneesku nde of de arts verstandelijk gehand icapten van de pati ënt. Deze overdracht dient plaats te vinden zo sne l als nodig is voor de c ontinuïteit van zorg, maar zeker b innen 24 uur. Verantw oordelijkheden apotheker 1. De apotheker heef t een professionele verantwoo rdelijk heid in het maken van een risico – inscha tti ng vo or ter hand stelling . Afhankelijk van de ri sico – inschat ting beslist de a po theker in welke mate verificatie van de medicatiegegeven s noodzakelijk is alvorens hij ter hand ste lt. 12 Zie ico – ins 13 Zie in begrippenlijst mate van ver
PAGE – 6 ============
Richtlijn Overdracht van medicatiegegeve ns in de keten, versie 28 november 2019 6 2. Te allen tijde geldt da t het de profe ssionele verantwoordelijkheid va n d e apothe ker is om in spoedeisende situa ties gene esmid delen ter hand te stelle n , ook al is een basisse t med icatie gegevens niet (vol ledig) aanwezig . 3. In situaties waarin het medicatiebeheer van de cl iënt is overge nomen door een instelling , is de aa n de in stelling levere nde apotheker veran twoorde lijk voor he t aanleveren van een toedienl ijst voor medicatie (in GDV (geïndividualise erde distributievorm) én losse m edicatie). 4. B ij een geplande behandeling v an de patiënt of bij opname in het zieken huis of een instel ling kan de apothek er op v erzoek van d e voorschr ijver zorgdragen voor ve rificat ie van d e basisset medicatiegege vens met de patiënt. De voorschr ijver blijft uiteindelijk eindverantwoordelijk. 5. Ind ien elektronis che uitwisselin g van het ene inf orm atiesyste e m naar het andere i nformat iesysteem he t overdrag en van informatie zoals vastgel egd in d eze richtlijn (nog) niet (volledig) ondersteun t , maakt de apotheker een inschatting van de voor de continuïtei t van zorg rel evante (nieuwe , gewijzigde) m edi cat iegegevens en draagt deze ove r aan d e apotheek w aar de pat iënt doorgaans komt, de trombos edienst (indien van toepassing) en de toediener (indien van toe passing). Hij doet dit passend binnen de lokale/regiona le afspraken e n z o snel als vereist is voor de co ntinuïteit van zorg, maar uit erlijk binnen 24 uu r. Veran twoordelijkheden van de toedien er (niet zijnde patiënt of mante lzorger) 1. De toediener vergewist zich dat hij of zij een actuele toedienlijst heeft. De ze krijgt hij doorgaans van de apotheker. I n g eva l van onts lag uit een ziekenh uis of instelling op vrijdagm iddag, in av ond, nacht en w eeke nduren krijgt hij de ze van de zorgverlener die het ontslag uit het ziekenhuis of andere instelling begeleidt. 2. De toe dien er registr eert toedieningen. Di e gegevens zij n, in dien no dig, beschik baar voor voorschrijvers, apotheke rs en toediener s bij o verplaats ing van de patiënt .
PAGE – 8 ============
Richtlijn Overdracht van medicatiegegeve ns in de keten, versie 28 november 2019 8 Begri ppenlijst 17 Apotheekhoudend hui sarts H uisarts die be s chikt over een apotheek vergunning en waarvoor ook de verantwoordelijkheden van de apotheker ui t deze ric htlijn gelden . Apotheker Beroepsbeoefe naren die op grond van a rtikel 23 Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (We t BIG) bevoe gd zijn geneesmiddelen ( bedoeld in artikel 1, eerste lid, onder ll, van de Geneesmiddelenwet ) te bereiden , te bew aren onder de daarvoor volgens de stand van de wetenschap geschikte omstandigheden, ter hand te stellen en advies te even aan de patiënten aan wie ge neesmiddelen t er hand worden gesteld over het gebruik daarvan, het bewaken van het gebruik van de aan patië nten ter hand gestelde gen eesmi ddelen. O nder de t erm a potheker valt in dez e rich tlijn de ziekenhuisapoth eker, apotheker werkzaam in de poliklini sche apotheek e n de apotheker werkzaam in de eerste lijn. . A a nvullende s et medica tiegegevens M edica tiege ge vens , di e afhanke lijk van de ri sico – insch atting en wettelijke eisen van b elang kunnen zijn voor het veilig voorschrijven of ter hand stellen van de m edicatie . Bas isset medicatiegegevens De m edicatiegege vens die (mini maal) nodig zijn om veilig en v erant wo ord medi catie te kunnen voorsch rijven, w ijzigen, stoppen , veilig ter hand te stellen en toe te dienen en die dus overgedr agen moeten wor den . Elektr o nische o verdr acht E lektronische gestructur eerde gegeve nsuit w isseling van het en e informatiesysteem naar h et ander e inform atiesysteem op basis van standaarden zoals gedefinieerd in de bij de richtlijn behorende informatiestandaarden en los van de gekozen i nfrastructuur of methode van uitwisseling, bijvoorbeel d doo r gegeven s actief be schikbaar te stellen ( pus h ) of acti ef op te vragen ( pull ) . Farma ceutische zorg De zorg van de apotheker of de apotheekhoudende huisarts voor de patiënt zoals vastgelegd in de beroepsrich tlijnen. Farmacotherapie D e beh a ndelin g (therapie) v an ziekten en aandoeningen met g enees mi ddelen (farmaca ) G DV ( geïndivi dualis ee rde distributievorm) Een specifieke distributie – en verpakkingsvorm, waarmee de apotheker overzicht en orden ing voor de pa tiënt aanbrengt in diens gen eesmi d delen. In de GDV zij n bij het o p naam stellen van ge neesm id delen, deze gen eesmidd elen per dag en i n de regel per tijdstip van inname geordend en gereed gemaakt in afzonderlijke compartimenteenheden. Een GDV k an verschillen d van uiterlijk en vorm zijn , zoa l s een medicatierol, een dag – of weekcassette of een tray. N iet all e genees middelv ormen kun nen in d eze verpakkingen worden uitgezet. In de regel zijn alleen vaste orale geneesmiddelvormen, zoals tabletten en c apsules geschi kt voor opname in dit systee m. G e neesmi ddelovergevoel igheid Een geneesmiddelovergevoe lighe id is een overgev oelighe id op een speci fi ek geneesmiddel, een groep van geneesmiddelen of hulpstoffen die verwerkt zijn in handelsproducten. Gezondhei dsvaardigheden van de patiënt C ompetenti es , zoals g e letter dheid, reken – en digitale vaardigheden, taal/b e heer sing Nede rlands e n het e ige n vermogen o m te informeren en alle zorgverleners adequaat op de hoogte te stellen van relevante informatie) die impac t kunnen hebbe n op medicatiegebruik/behandeling . Infor m atiesy steem Een sam enhangend g eheel van gegevensv er zamel ingen en de daarb ij beh o rende personen, p rocedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen v oor opslag, ve rwerking en communicatie. (bron: www. nicti z .nl) 17 Defini ties zoals b edoeld in het kader van dez e richtlijn
PAGE – 9 ============
Richtlijn Overdracht van medicatiegegeve ns in de keten, versie 28 november 2019 9 Instelling Ee n rechtsper soon die bedrijfsma ti g zor g verleen t, een o rganis a torisch verband v an natuurlijke personen die bedrijfsmatig zorg verlenen of doen verlenen, alsmede een natuurlijke per soon die bedri jfsmatig zorg doet verlenen in de zin van de Wkkg z . In de zin v an deze ric htlijn is alleen sp ra ke va n het beg rip telling anneer de cl ië nt/patiënt verblijf en behandeling door of namens dezelfde instelling ontvang t Achtergrond : Als sprak e is van verbl ijf en behandeling door dezelfde ins telling, dan valt farmaceu tische zorg onder de Wet langdu ri ge zo rg. In a lle ande re geval len valt farma ce utische zorg onder de Zorgverzekeringswet . Kwetsbare pa t iënt Een patiënt waarbij sprake is van een co mbinatie van l ichamelijke, psychisc he en/of socia le tekorten in het functio neren, waar door er een grotere k an s is op gezo ndheidsp roblemen . Lokaal /Regi on aal Zorg die door zorgverleners in dezelfde plaats of gem e ente of regio wordt geleverd . Mate van verif icatie van de basisset medicatiegegevens D e mate waarin op b asis van de ri sico – inscha tting de beschik b are ba sisse t medic atiegege vens geve rifieerd moet w orden met de patiënt . Er zijn drie varianten: geen verificatie, verificatie op een deel van de basisset medicatiegege vens en een verificatie van d e voll edige basiss et medicatiege gevens . Me dicatieoverzicht Het me dicat ieoverz icht is het leeso verzicht dat el ke patiënt kan opvragen en mee kan nemen en kan geven aan een zorgverlener en waarop al zijn/haar gegev ens uit de bas isset medicat iegegevens op leesbar e wijze gepre senteerd word en. Op het m e dicatieoverzicht sta an de m edicat iegegevens uit de basisset die daadwerkelij k i n een informatiestand aard zijn gespecificeerd . Medicatieverificatie H et s amen met de pa tiënt vaststel len van de do or de patiënt daadwer kelijk gebrui kte medicatie en de rele v a nte informatie met b et rekki ng tot het gebruik van m edicatie (contra – indicati es, allergieën, ernstige bijwerkingen en laboratoriumwaarden) . Overdracht Zorgaan b ieders wi sselen gegeven s met elkaar uit in het netwerk v an de patiënt , z odanig dat elke zorga anbieder de gegevens be sc hikba ar he eft op het moment d at hij zorg gaat leveren aa n de patiënt. Risico – in schatting De profession ele afweging van de zorgverlener of goede z org verleend k an worden , waarbij gekeke n wordt naar risicopatië nt, risico situatie en /of risicomedi catie , op b asis van d e basisset medicati egegevens . De zorgverlener sc hat op basis van zijn professionele verantwoo rdelijkheid in of: 1. de mate van verifica tie (volledig, gedeeltelijk, geen) van de basis set medicatiegeg evens vold oende is vo or het verlene n van goe de zorg 2. e r gegevens uit de a anvullende set nodig zijn o m g oede zorg te kunnen v erlenen V oor de risico – i nschatting wordt verwezen naar de beroepsri chtlijnen/ pro fessionele standaard van de beroe psgroepen. T erz ake wilson bekwaam Ee n terzake wilsonbekwame cl iënt bete kent in deze richtli jn een client die niet in staat is zelfstandig informatie over zijn medicijnge bruik te geven, te begrijpen en af te we gen , die niet begrijpt wat de gevolgen van een medic atieafspraak met de arts zijn e n geen b eslissi ngen kan ne men o ver het goed en veilig g ebruik en van medicatie. Therapeutische gebr uiksduur D e tussen voorschrijver e n patiënt en/of diens wettelijk vertege nwoordiger afg es proken gebruiksduur van de the rapeutische beh andeling . Toedienlij st De toedien lijst bevat a lléén een overzicht van de ac tuele medicatie (medicatie die de cliënt op dit moment gebruikt) en heeft als d oel een overzicht te bieden voor de toe diener om te w et en welke medicatie moet worden toegediend op welk tij dst ip aan wie en hoe (sturing), en om de toed ieni ng te kunnen ‘afteke nen’ (verantwoording). De toedienlijst is du s aan de or de als de cliënt hulp no dig heeft van een toediener bij de medi catie. De toed ie n lijst bevat alleen
PAGE – 10 ============
Richtlijn Overdracht van medicatiegegeve ns in de keten, versie 28 november 2019 10 die inform atie die releva nt is me t b etrekking t ot toedienen, dus geen m ed icati ehis torie (bron: Veilige prin cipes in de keten) . Voorschrijver Beroepsbeoefe naren die op grond van a rtikel 36 lid 14 Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) bevoe gd zijn geneesmiddelen voo r te schrij ven, alsmede beroepsbeoe fe naren die op grond van artike l 36a Wet BIG bevoegd zijn om UR – geneesmid delen voor te schrijven. Het gaat om artsen, tandartsen, verloskundigen, zoa ls bedoeld in artikel 36 lid 14 sub c, van de Wet BIG en verpleegkund ige n, zoals be doeld in artikel 36 lid 14 sub d, v an de Wet BIG en om physician assistants en verpleegkundig spe cialisten, zo als bedoeld in artikel 3 6 lid 14, van de Wet BIG ( Wet telijk ) vertegenwoord iger Een ( wettelijk ) vertegenw oordiger is een persoon di e wettelijk bevoegd is o m beslissinge n te n eme n voor iemand die da t zelf niet kan . Wettelijk is vast gelegd wie vertegenwo ordiger kunnen zijn in geval van een meerderjarige patiënt : o Een curator of men tor = benoemd door de rechter o Een schriftelijk gemach tig de = benoe md door de cliënt zelf (in e en sc hri ftelijke verklaring) o D e echtgenoot, de geregistreerde partner of andere leve nsgezel van de cliënt = niet benoemd, vrijwillig o Een ouder / ki nd / broer / z us = niet benoemd, vrijwillig Deze opsomming is in v olg orde. Bij beslissingen over zorg en b e hande lin gen kijkt de zorgverl e ner dus eerst of er een mentor of curator is, dan of e r een schriftelijk gemachtigde is. Zo niet, dan kunnen de partne r of de genoem de familieleden vertegenwoord iger zijn. Voor een m ind er j arige p atiënt geldt het volgende : De o ude r(s) met gezag of de vo ogd is de wettelijk vertegenwoordiger. Voor de toepa ssing van de Wgbo geldt: Bij kinderen tot 12 jaar is de toestemm ing van de oud ers/voogden vereist. Toestemm ing van het kind is nie t n odig, maar deze heeft wel recht op inf ormat ie. De zorgverlener moet d e voor lichting afstemmen op het bevattingsvermogen van het ki nd. Bij jongeren van 12 tot 16 jaar is de toestemm ing van de ouders/voogden e n van de jongere zelf vereist . In twee uitzonderings gev allen is d e toestemming van al leen de jonge re voldoende. 18 Oo k in d eze leeftijdscategorie dienen de jongeren naar hun beva ttingsvermogen te worden geïnformeerd over de behand eling. Jongeren vanaf 16 j aar beslissen zelfstandig en hebben een zelfstandig rec ht op info rmatie. 19 . Alle wettel ijk vert egenw oor digers zijn opg enome n in het Centrale curatel e – en bewindregister . 20 Zorgaa nbieder Een instelling dan wel een solistis ch werken de zorgverlener in de zin v an de Wkkgz . Zor gverlener Een natu url ijk persoo n die beroepsmatig zorg verleent, z o als een medi sch specialist, ap otheker, huisart s, verpleegkundig sp ecialis t, tandarts specialist, specialist ouderengeneeskunde en arts voor ver standelijk gehandicapten . Ook verpleegkundigen , verzorgenden e n begeleiders vallen on der deze defi nitie . 18 als het niet behandelen van de jongere voor hem ernsti g nadeel oplevert hoeven de oude rs o ver de behandeling niet te worden in gelicht. als de behand eling de welo verwogen wens is van de jongere. In dit ge val dient de arts in p rinc ipe w el met de ouders/voogden te overleggen, maar het goed hulpverlenerschap kan met zich meebrengen dat zij over de behandeling niet worden geï nformeerd (bron: KNMG) 19 Confor m art. 7:465 WGBO 20 https://curat eleenbewindregister.rechtspraak.nl
PAGE – 11 ============
Richtlijn Overdracht van medicatiegegeve ns in de keten, versie 28 november 2019 11 Bronn enover zicht: W ette n en richtl ij nen Wetten: 1. We t Geneeskundige Behandelingsovereenkoms t (WGBO), Bepalingen over de g eneeskundige behandelingsove reenkomst in boek 7 van het burgerlijk wetboek ( BW) ; 2. Geneesmidd e lenwet ; 3. Wet langdurige zor g (WLZ) ; 4. Algemene ve rordening gegevensbescher ming ( A VG) e n uitvoering swet AVG (uAVG) ; 5. Wet aanvullende bepalin gen verwerking perso onsgegeven s in de zorg (artikel 15a lid 1 en 2) (W A B vpz) 6. Wet kwaliteit, klachten en ge schillen zorg ( WKKGZ ) 7. Wet BIG Richt lij nen 8. Profes sionele Sta ndaard Farmaceutische Zor g van de KNMP 9. Veilige principes in de medicatieketen 10. Richtlijn Informe d Consent, K NMG, Art. 7:452 9. 11. Richtlijn elektroni s ch voorschrijven 12. Ge dragscode elektronische geg evensuitwissel ing in de Zorg (EGiZ); 13. KNMG r ich tlij n, Omgaan me t medische gegevens, 201 8 14. Centr aa l Cur atele – en bewindregister : https://curateleenbe windregister.rechtspraak.nl/ 15. KNMG Stappenplan bij beoordeli ng wilsbekwaamheid bijlage 9 WGB O – ra pport deel 2 16. KNMG Modelrichtlijn voo r hulpv er lener s over informatie en toestemming bij een meerderjarige wil sonbekwame patiënt bijla ge 8 WGBO – rapport deel 2 17. Ve renso Handreiking Beginselen en vuistregels bij wilsonbekwaa mheid bij oudere cliënten met ee n co mplexe zorgv raag 18. Richtlijn mondzorg voor zo rgafhankelijke cliënten in verpleegh u izen .
66 KB – 11 Pages