Het speelveld voor woningcorporaties is beschreven in de Woningwet en het BTIV (Besluit Toegelaten. Instellingen Volkshuisvesting).
36 KB – 10 Pages
PAGE – 2 ============
1 Inhoud Inhoud .. .. .. 1 1. Inleiding .. .. .. 2 2. Missie, visie van QuaWonen en de positie in de samenleving .. . 2 3. Visie op toezicht houden en besturen .. .. .. 3 4. Visie op toezicht houden: onafhankelijk én betrokken .. .. 3 5. Visie op besturen .. .. .. 5 6. Samenwerking tussen bestuur en RVC .. .. 6 7. Informatievoorziening .. .. .. 6 8. Toezichtkader en toetsingskader .. .. .. 7 BIJLAGE: Toezichts – en toetsingskader Raad van Commissarissen .. . 8
PAGE – 3 ============
2 1. Inleiding Het speelveld voor won ingcorporaties is beschreven i n de Woningwet en het BTIV (Besluit Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting) . De Woningwet beschrijft dat commissarissen en de bestuurder zich bij de vervulling van hun taak m oeten richten op drie belangen: 1) het belang van de corporatie, 2) het te behartigen maatschappelijk belan g en 3) het belang van de betrokken belanghebbenden. De ze drie belangen kunnen echter door de bestuurder en de afzonderlijke leden van de R v C versch illend geïnterpreteerd worden en op g espannen voet met elkaar komen te staan. Het is daarom wenselijk dat de R v C en het bestuur een gedeelde visie hebben op besturen en toezicht houden . Over de visie op besturen en toezicht houden staat in de Governancecode woningcorporaties 2020 beschreven : R v C hebben een gezamenlijke visie op besturen en toezicht houden. Het realiseren van maatschappelijke waarde op lange termijn staat daarbij voorop. De visie gaat in op de verantwoordelijkheid voor het realiseren van de doelstellingen, de strategie, het beleid, de financiering en de onderlinge wisselwerking in rollen. De Rv C beschrijft hierin zijn rollen (werkgever, toezichthouder en klankbord) en taakuitoefening als intern toezichthouder (art. 1.1 G overnance code 2020). Dit document beschrijft de visie op besturen en toezicht houden van QuaWo n en . Het document is tot stand gekomen in samenspraak met de Rv C – leden, het bestuur en het voltallige MT van QuaWonen . Naast de visie op besturen en toezicht is in dit document het toezicht – en toetsingskader van QuaWonen opgenomen . Deze kaders bieden handvatten om voorstellen van het bestuur te toetsen en besluitvorming te onderbouwen e n dragen hiermee bij aan de werking van good governance. 2. Missie, visie van QuaWonen en de positie in de samenleving De missie van QuaWonen is: QuaWonen is de corporatie voor de Krimpenerwaard. Wij bieden goede huisvesting aan mensen die zelf moeilijk kunnen slagen op de woningmarkt en dragen bij aan vitale kernen en leefbare wijken. Onze organisatie is stevig lokaal verankerd. We werken nauw same n met huurders, gemeenten en zorg – en welzijnsorganisaties. We handelen klantgericht en met aandacht voor het milieu. Een thuis In onze missie geven we aan dat we meer doen dan huizen bouwen. QuaWonen biedt een passende, betaalbare en goed onderhouden woning aan mensen met een laag inkomen of een laag middeninkomen, mensen met een beperking, mensen met psychische en/of sociale problematiek en statushouders. Maar QuaWonen zorgt ook voor een vei als een belangrijke basis voor ontplooiing en een goed toekomstperspectief. Want als mensen t huis tot rust komen, ontstaat er ruimte om zich te focussen op hun eigen persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling . QuaWonen draagt op deze manier met haar activiteiten bij aan h et verbeteren van perspectieven, zelfredzaamheid van onze bewoners en participatie in de samenleving . Voor een fijn thuis is niet alleen de woning zelf belangrijk, maar ook de woonomgeving . QuaWonen ziet ook een rol weggelegd voor zichzelf om een fijne woonomgeving te creëren voor onze huurders. De activiteiten die QuaWonen hiervoor uitvoert, blijven binnen de kaders die passen bij onze rol als woningcorporatie. Middelen en doelen In onze a ctiviteiten en projecten ligt de aandacht primair op de lokale (woon)behoefte en ontwikkelingswensen van onze huurders en woningzoekenden. Passend en betaalbaar vastgoed is een belangrijk middel om onze maatschappelijke doelen te realiseren. Daar gaa n we d an ook zorgvuldig mee om. Netwerk QuaWonen is een organisatie met een maatschappelijk doel voor de lange termijn. Voor de realisatie van onze doelen, zoeken we de samenwerking met andere partijen . Zo agenderen we onderwerpen, maken we zaken bespreekbaar en betrekken we partners bij onze activiteiten. M et onze huurdersorganisatie, de gemeente n en onze overige stakeholders organiseren we onze lokale verankering , zodat we snel met elkaar kunnen schak elen. We kiezen voor een netwerk van
PAGE – 4 ============
3 maatschappelijke partners dat ook verbonden is met onze activiteiten in ons werkgebied. Op die manier zorgen we voor een robuuste en betrouwbare organisatie , met oog voor de lokale (woon) behoeften . Bestuur en RvC – leden onderschrijven de missie en visie van QuaWonen. Deze missie en visie zijn het vertrekpunt voor de visie op besturen en toezicht houden . 3. Visie op toezicht houden en besturen De visie op besturen en toezicht houden beschrijft hoe QuaWonen haar eigen functioneren controleert. De rol van de RvC , de rol van de bestuurder en hun onderlinge relatie staat hierin centraal. Startprincipes De Governance code 2020 beschrijft vijf prin cipes voor goed functioneren van corporaties . De commissarissen en het bestuur van QuaWonen onderschrijven de ze vijf principes en daarmee het belang van een open cultuur met ruimte voor reflectie en tegenspraak, verantwoording afleggen en aanspreekbaar zij n, blijven leren, openstaan Zij zijn betrokken bij de specifieke volkshuisvestelijke vraagstukken in het werkgebied van QuaWonen en anticiperen op maatschappelijke ontwikkelingen die impact hebben op de volkshuisvestelijke opgave in brede zin. Daarbij hanteren zij waarden en normen die passen bij de maatschappelijke opdracht. De komende hoofdstukken gaan verder in op de rol van de RvC , de rol van de bestuurder en hun onderlinge relatie. 4. Visie op toezicht houden : onafhankelijk én betrokken De verantwoordelijkheden van de R v C zijn door het wettelijk kader, de statuten en de Governancecode woningcorporaties bepaald. De rol van de Rv C bestaat uit drie delen : 1) klankbord , 2) toezichthouder , en 3) werkgever. Jaarlijks blikken de RvC – leden via een zelfevaluatie terug op hun rolinvulling. Daarbij onderzoeken zij met elkaar of het kritisch vermogen voldoende tot uiting is gekomen in de vorm van aanspreekbaarheid en tegenspraak. En of er geen sprake was van groepsdenken, waarbij RvC – leden elkaar bevestigen en de kritische dialoog ontbreekt. Ze onderzoeken bij de zelfevaluatie met elkaar op welke punten de rolinvulling individueel en gezamenlijk kan worden versterkt en nemen daarvoor ook maatreg elen. De leden van de raad houden verder de ontwikkelingen in het vak van toezichthouden bij en volgen actief de ontwikkelingen op de voor QuaWonen relevante beleidsterreinen. Haar rollen als klankbord, toezichthouder en werkgev er vervult de RvC op de vo lgende wijze: Klankbord De Rv C denkt vanuit zijn adviserende rol, als klankbord , mee over de maatschappelijke en . De R v C is via een jaarlijkse strategie dag betrokken bij de ontwikkeling en herijking van d ivers beleid en onder andere het ondernemingsplan en jaarplan . Daarnaast hebben R v C – leden de vrijheid om gevraagd en ongevraagd te klankborden, input te geven, of discussie aan te gaan. De R v C neemt naast het bestuur medeverantwoordelij kheid voor de doelen en bewaakt deze. Het bestuur is verantwoordelijk voor de realisatie van de gestelde doelen.
PAGE – 5 ============
4 QuaWonen werkt in een netwerk van maatschappelijke partijen. Het is belangrijk dat de R v C op de hoogte is van de gezamenlijke opgave en behoeften die hierin aanwezig zijn. Minimaal twee keer per jaar hebben de twee op voordracht benoemde commissarissen daarom contact met het COH . In overleg met de bestuurder is de R v C ook op andere momenten betrokken, bijvoorbeeld tijdens de oplevering van projecten of bij them abijeenkomsten met stakeholders over volkshuisvestelijke vraagstukken . De Rv C – leden zijn terughoudend in het aansluiten bij (periodieke) overleggen met de gemeenten. Zij willen voorkomen dat zij betrokken raken in een proces van onderhandeling tussen QuaWonen en de gemeenten. De R v C monitort ook de interne organisatie van QuaWone n. De R v C realiseert zich dat de inzet van betrokken medewerkers die met plezier hun werk doen, een belangrijke succesfactor is voor tevreden huurders en woningzoekenden en het succes van QuaWonen. Daarom heeft de R v C minimaal een keer per jaar , zonder de bestuurder , afzonderlijk overleg met het voltallige MT en de ondernemingsraad over onder andere de betrokkenheid van medewerkers en de cultuur binnen de organisatie. MT – leden zijn bovendien regelmatig aanwezig bij R v C – vergaderingen en/of het themagedeelte van de R v C – vergaderingen. De R v C kan zich daarmee een beeld vormen van de sfeer in de organisatie en ook inschatten in welke mate de soft controls worden nageleefd en of er ruimte is voor tegenspraak. Toezichthouder De tweede rol van de R v C is het toezichthouden. De Rv C – leden beschikken over de competenties voor toezicht houden . De leden zijn onafhankelijk, zelfkritisch en samenwerkingsgericht om te komen tot oordeelsvorming en afgewogen besluitvorming. In het toezicht houden heeft de R v C aandacht voor het creëren van gezamenlijke oordeelsvorming en een gezamenlijk beeld van de strategische doelstellingen waaraan investeringsvoorstellen en beleid getoetst wordt. Bij investeringsvoorstellen zorgen de R v C – leden dat zij voldoende kennis hebben voor beoordeelt de raad of het plan bijdraagt aan de doelen van QuaWonen. Daarbij neemt de raad de belangen van de huurders , de gemeente en andere belanghebbenden mee in de afweging die zij maakt. Werkgever De derde rol van de Rv C is die van werkgever . De R v C vervult de werkgeversfunctie door invulling te geven aan het beoordelings – en beloningsbeleid en door het vervullen van de werkgevers zorgplicht richting de bestuurder. Naast het realiseren van prestaties die zijn afgesproken , besteedt de Rv C aandacht aan de ontwikkeling en het werkplezier van de bestuurder. Samenwerking in het MT en betrokkenheid van med ewerkers in de organisatie zijn belangrijke randvoorwaarden voor succes. Daarom zal de Rv C erop toezien dat er in het MT en de organisatie sprake is van een veilige en open sfeer. Balans tussen de rollen Het is belangrijk dat de drie verschillende rollen van de R v C in balans blijven. Er moet continue een goed evenwicht zijn tussen de werkgeversfunctie, controlerend toezicht en de klankbordrol . Bestuur en Rv C willen dat de organisatie in control is en er sp rake is van een adequaat controlkader . w en het WSW blijven, maar moeten ook door R v C – leden en bestuur worden ervaren als verantwoord. Vernieuwing/verandering van controlesyste men zal door de R v C en bestuur worden getoetst op de mate waarin deze vernieuwing bijdraagt aan de bedoeling van de organisatie en de menselijke maat. Bestuur en R v C zullen daarbij zorgen dat er sprake is van de juiste mate van control, waarbij er een goede balans is (zorgen dat de maatschappelijke meerwaarde wordt gerealiseerd en daarbij de menselijke maat wordt gehanteerd). Voor de RvC en best uur is een onder maat aan contro l in het toezicht onwenselijk omdat er dan . Tegelijkertijd kan een overmaat aan control onder andere leiden tot angst om fouten te maken en verkramping van de organisatie door de extra focus op toepassing van de regels . Bes tuur en R v C streven om die reden naar e en goede balans tussen de verschillende rollen.
PAGE – 6 ============
5 5. Visie op besturen Naast de Rv C , heeft ook de bestuurder een vastgestelde rol. Aansturing en openheid Van de bestuurder wordt verwacht dat hij de organisatie aanstuurt, intern en extern draagvlak organiseert voor de strategie, samen met de organisatie de gestelde doelen realiseert, inspirerend leiderschap toont en zichtbaar is voor de huurders, de stakehol ders en de medewerkers als boegbeeld. Daarbij is van belang dat de bestuurder zorg t voor een open en veilig sociaal psychologisch klimaat in de organisatie , zodat medewerkers vanuit hun betrokkenheid hun bijdrage kunnen leveren aan de gestelde doelen van Q uaWonen. Daarnaast is de bestuurder aanspreekbaar voor medewerkers, huurders, en stakeholders en maakt hij zelf ook zaken bespreekbaar die van belang zijn . Afstemming en verantwoording Tevens zorgt de bestuurder voor een periodieke constructieve verantwoording richting de R v C en bespreekt de bestuurder met de R v C legt de bestuurder verantwoording af aan de A w en WSW . Met het COH voert de bestuurder conform de samenwerkingsovereenkomst periodiek overleg over kwesties di e de huurders belangrijk vinden, over het beleid van QuaWonen en over de prestatieafspraken . Met de gemeenten waarin QuaWonen werkzaam is, heeft de bestuurder periodiek overleg over de ontwikkeling van beleid en de prestat ieafspraken. Verder heeft de bestuurder periodiek overleg met overige belanghouders en collega corporaties over volkshuisvestelijke vraagstukken in brede zin. De bestuurder voldoet aan de wettelijke bepalingen en de Governance code woningcorporaties. Rol invulling Huurders van QuaWonen kunnen bij onvrede niet zomaar de huur opzeggen en bij een andere corporatie gaan huren. Er is geen alternatief. Dat betekent dat QuaWonen een zorgplicht met een maatschappelijk doel heeft richting de huurders en zich daaro m ook langjarig verbonden voelt met de huurders. QuaWonen staat midden in de lokale samenleving en wil samen met de huurdersorganisaties, de gemeenten en overige stakeholders de volkshuisvestelijke doelen voor de lange termijn realiseren. Dit vraagt van de bestuurder een specifieke rolinvulling. Natuurlijk moet de bestuurder beschikken over de gangbare bestuurlijke competenties. Maar voor de specifieke rolinvulling bij QuaWonen is van belang dat de bestuurder: In verbinding is en blijft met het COH/ de huur dersorganisaties, de gemeenten en de overige stakeholders en investeert in deze relaties; Gezien wordt als een belangrijk lid van de lokale en regionale gemeenschap die er alles aan doet om een bijdrage te leveren aan de realisatie van de doelen en dat op een open en faire manier doet met toewijding; Aanwezig is als het moet en compassie toont met de (kwetsbare) doelgroepen van QuaWonen en daarbij ook streng en rechtvaardig kan zijn en kan variëren in stijl afhankelijk van wie er tegenover staat; De mening van een minderheid kan respecteren en ook kan opkomen voor diegenen voor wie niemand opkomt. Richting medewerkers zorgt dat zij het beste uit zichzelf kunnen halen en gemotiveerd blijven om de doelen van QuaWonen te realiseren. Beschikt over zelfreflectie, zich bewust is van zijn machtspositie en zichzelf kan relativeren. Als er geen tegenspraak is, vertrouwelijke personen en/of leden van de R v C om feedback vraagt.
PAGE – 8 ============
7 8. Toezichtkader en toetsingskader De R v C , het bestuur, het MT en medewerkers in de organisatie zijn op de hoogte van de vigerende wet – en regelgeving en de governancecode voor Woningcorporaties. Zij kennen de verplichtingen vanuit de woningwet en het externe toezicht – en toe tsingskader zoals dat door de Aw en het WSW wordt gehanteerd. Het bestuur en de R v C nemen kennis van de oordelen van de Autoriteit woningcorporaties en van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Indien daar aanleiding toe is, zullen zij deze oordelen met elkaar bespreken. En a ls er aanleiding toe is, nodigt de raad vertegenwoordigers van die organisaties in zijn vergadering uit. De externe verantwoordingsplicht ligt bij het bestuur. Toezicht – en toetsingskader Daarnaast beschikt de R v C over een eigen toezicht – en toetsingskader (zie bijlage). Door de heldere en veelal meetbare criteria heeft de raad snel inzicht in hoe zaken lopen en kan waar nodig op bijsturing aandringen. De bestuurder kan op basis van inzichten in de stand van zaken zelf ook komen met voorstellen voor bijstur ing en eventuele koerswijziging. Met het eigen toezicht – en toetsingskader worden de maatschappelijke prestaties getoetst door specifiek stil te staan bij de maatschappelijke verwachtingen , de lokale prestatieafspraken en samenwerkingsovereenkomsten met pa rtners . Ook zal worden getoetst op welke wijze de regels van compliance en integriteit worden nageleefd. Volkshuisvestelijke doelen Bestuur en RVC – leden van QuaWonen zijn intrinsiek gemotiveerd om de volkshuisvestelijke doelen van de organisatie te realiseren. Vanuit dit maatschappelijk engagement zullen zij de ontwikkeling in wet – en regelgeving volgen en beoordelen of deze ook daadwerkelijk onders teunend zijn voor de realisatie van de doelen van QuaWonen en het woonplezier van de huurders . Als dat niet zo is zullen RVC – leden en het bestuur zich hierover uitspreken . B ij het zoeken naar oplossingen zullen zij in alle openheid en liefst in overleg met de betreffende instanties, de kwesties agenderen en bespreekbaar maken. Bestuur en Raad van Commissarissen QuaWonen
PAGE – 9 ============
8 BIJLAGE: Toezichts – en toetsingskader Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen ( Rv C ) van QuaWonen heeft drie rollen: toezichthouden, klankbord (adviseur) en werkgever. Om goed en op een faire wijze toezicht te kunnen houden, is het belangrijk dat de kaders waarbinnen dit gebeurt, duidelijk zijn. In deze bijlage staan de kaders beschreven. De R v C vergadert periodiek en het vergaderschema sluit aan bij de beleidscyclus van de organisatie. Aan de hand van periodieke verantwoordingsrapportages wordt invulling gegeven aan de PDCA – cyclus. De begroting, het jaarverslag en de accountantscontrole zijn onderdeel van deze cyclus. Het toezichtkader omvat de (formele) regels van het toezichthouden; het bepaalt waarover besluiten worden genomen en hoe de besluitvorming moet verlopen. Het toetsingskader omvat de inhoudelijke kant van het toezichthouden om de corporatie op de juiste maatschappelijke koers te h ouden en de continuïteit van de organisatie te waarborgen. Toezich t kader Het toezichtkader beschrijft op hoofdlijnen het speelveld en de taken van de corporatie en omvat het geheel van spelregels die de R v C bij het uitoefenen van zijn taken volgt. Het toe zichtkader bestaat uit een extern en een intern toezichtkader. Extern toezichtkader Algemene wetgeving Wet – en regelgeving van toepassing op de bedrijfsvoering, waaronder controle van de externe accountant conform artikel 2:362 lid 1 BW, WNT, huurrecht, o verlegwet, klachtenreglement, OR – reglement Woningwet Besluit Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting Beleidsregels Waarborgfonds Sociale Woningbouw Beleidsregels Inspectie Leefomgeving en Transport, Autoriteit woningcorporaties Samenwerkingsafspraken gemeenten Governancecode Woningcorporaties Aedescode Cao – woondiensten Intern toezichtkader Statuten Stichting QuaWonen Bestuursreglement Reglement Rv C Profielschets R v C Reglementen van de R v C – commissies Visie op besturen en toezichthouden Reglement Financieel Beheer en Beleid Treasurystatuut Investeringsstatuut Samenwerkingsovereenkomsten met de huurdersorganisaties van QuaWonen Organisatieformatieplan QuaWonen Klokkenlui dersregeling Integriteitsbeleid Gedragscode Aanbestedingsbeleid Procuratieregeling Toetsingskader Het toetsingskader is voor het bestuur kaderstellend om te besturen en voor de R v C richtinggevend om toezicht te houden. Het toetsingskader wordt gevormd door kaders die betrekking hebben op enerzijds de besturing en anderzijds op de beheersing van de organisatie. Bestuurder en R v C zijn zich bewust van de missie van QuaWonen. Naast he t toetsen aan de formele kaders, zal er daarom altijd getoetst worden of keuzes en acties in lijn zijn met onze missie. We zorgen dat onze middelen ingezet worden om een veilig en betrouwbaar thuis te creëren voor onze huurders . Onze acties dragen bij aan het creëren van een goede woning en woonomgeving. Daarnaast zijn wij actief in de lokale netwerken. Besturingskaders Het ondernemingsplan (missie – visiedocument met meerjarenstrategie) Meerjareninvesteringsbegroting Jaarbegroting en Jaarplan Treasury Jaarplan Samenwerkingsafspraken met de gemeenten (prestatieafspraken) Visie QuaWonen op v astgoed : wens p ortefeuille op korte en lange termijn (en verkoopvijver).
PAGE – 10 ============
9 Visie op Resultaatgericht Samenwerken (RGS) en strategisch plan voor invulling RGS. Stakeholde rmanagement (inclusief overzicht stakeholders ). Beheersingskader Financiële Sturing (begroting en volgen van de begroting) Waarderingsgrondslag vastgoed van QuaWonen Ontwikkeling marktwaarde in verhuurde staat Control Protocol Accounting Protocol Intern Audit Plan Kasstroomoverzicht Assetmanagement (complexbeheerplannen) en realisatie v erkoop Projecten structuur en voortgang projecten Handleiding regisserend opdrachtgeverschap Risicomanagement We rking Compliance Beleid verwerken persoonsgegevens (AVG) Informatiebeveiligingsbeleid Bedrijfscontinuïteitsplan bij calamiteiten Stakeholders De R v C staat in verbinding met interne en externe stakeholders: huurders, partners in de gemeenten waarin QuaWonen werkzaam is, overheden, collega – corporaties, huurdersorganisaties QuaWonen, de ondernemingsraad en medewerkers. Voor zover het past binnen hun rol, zoekt d e R v C stakeholders actief op en bespreekt de input en vraagstukken van hen in het overleg met de bestuurder. Daarbij gaat het onder andere om: De adviezen van het COH De adviezen en de jaarverslagen van de ondernemingsraad De beoordelingen van de e xterne toezichthouders (Waarborgfonds Sociale Woningbouw en de Autoriteit woningcorporaties) De Woonvisie van de gemeenten waarin QuaWonen werkzaam is. Overige Aanvullend op bovenstaande hanteert de RvC structureel de navolgende documenten bij de invulling van haar taken: De Aedes Benchmark Tertiaalrapportages QuaWonen Managementletter van de accountant Controleverklaring, Assurancerapport en Accountantsverslag van de accountant Evaluaties/rapportages van belangrijke zaken zoals de verbindingen en stakeholdersmanagement Uitkomsten Auditplan Visitatierapport
36 KB – 10 Pages